We wszystkich niemal krajach psychologowie z wielkim zainteresowaniem studiują objawy niezwykłej pamięci, zwłaszcza pamięci matematycznej.

W ciekawej książce zatytułowanej Mathematiąues et mathe-maticiens, wydanej w Paryżu w r. 1920”, A. Rebiere przytacza jako cieszącego się największą tego rodzaju sławą słynnego Inaudiego. Inaudi liczył wówczas lat pięćdziesiąt kilka. Chętnie poddawał się licznym seansom eksperymentalnym. Odznaczał się wprost fenomenalną pamięcią, przy tym nie wzrokową (co jest częstszym zjawiskiem), lecz słuchową. Wprowadził on na jednym z seansów w prawdziwy zachwyt słuchaczy rekrutujących się z grona profesorów paryskiej Szkoły Politechnicznej i Akademii Nauk. Z ogromną sprawnością wykonywał odejmowania dwóch liczb, z których każda miała po 21 cyfr (!), przy czym liczby te nie były napisane, lecz tylko ustnie wymienione; wysoce ciekawym zjawiskiem było, że wynik działania mógł eksperymentator z równą szybkością podać w porządku przyjętym, tj poczynając od setek trylionów, jak i w porządku odwrotnym, dyktując od jedności. Bez namysłu niemal oznaczał dzień tygodnia podanej mu daty, np. 16 czerwcal862. Zdolność obliczania uzupełnia się u Inaudiego pamięcią cyfr zgoła zdumiewającą. Oto przy końcu jednego seansu powtórzył on z pamięci wszystkie liczby, którymi operował w czasie owego seansu, a była ich . . . długa kolumna.

Sposób, jakim posługiwał się Inaudi przy mnożeniu większych liczb, oczywiście dokonując obliczeń pamięciowo, wykaże następujący przykład:

532 • 468
500 • 400 = 200 000
500 • 68 = 34 000
30 • 468 = 14 040
2 • 468 =936
………….248 976

W pierwszej ćwierci XX wieku na czoło mnemotechników cieszących się wszechświatową sławą wysunął się nasz rodak N. Lipowski, który w Anglii święcił prawdziwe triumfy. Najtrudniejsze zadania rozwiązywał bez najmniejszego natężenia umysłu i w mgnieniu oka. Znany psycholog angielski Spearman wziął Lipowskiego pod obserwację i przeprowadził z nim szereg doświadczeń. Zgromadził na przykład w pokoju kilkadziesiąt osób, wypisał na kartce ich nazwiska i raz jeden odczytał Lipowskiemu, który powtórzył je natychmiast, i to w porządku odwrotnym. Lipowski potrafił, podobnie jak Inaudi, ustalić dzień tygodnia każdej podanej mu daty, nie potrzebował więc posiłkować się kalendarzem, gdyż doszedł do tego, że dni roku ubiegłego i następnego wymieniał w ciągu .. . sekundy.

Dodajmy na zakończenie, że gdy Lipowski przyjechał do Londynu, nie umiał po angielsku ani słowa. W ciągu paru dni zaczął mówić używając wyrazów, które przez ten krótki czas usłyszał i zrozumiał.

Umysł Lipowskiego — iw ogóle fenomenalnych mnemotechników — jest podobny do kamery fotograficznej. Zatrzymuje w sobie wszystko, co się w nim odbije, i zachowuje na dłuższy przeciąg czasu.

W dzieciństwie Gauss i Ampere znani byli z fenomenalnej pamięci w zakresie liczb i wyjątkowej biegłości obliczania. Z wiekiem, gdy obaj wielcy matematycy pogrążyli się w badaniach naukowych, zdolność ich w tym kierunku zaczęła zanikać.