Układanie zadań tekstowych przez uczniów

Aby opanować umiejętność rozwiązywania zadań tekstowych, trzeba znać i rozumieć ich strukturę. Nauczyć się tego można, układając zadania. Umiejętność tę uczniowie powinni zdobywać równolegle z poznawaniem sztuki rozwiązywania zadań. W edukacji elementarnej umiejętność układania zadań można kształtować na wiele sposobów. Omówimy je na przykładach.

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na układanie zadań analogicznych do zadań rozwiązywanych. Niezbędne są dobre wzorce zadań o poprawnej strukturze oddające charakter poznawanego typu zadań i określonych zależności matematycznych. Analogie mogą dotyczyć:

a) danych liczbowych i działań prowadzących do rozwiązania,

b) danych liczbowych,

c) działań użytych do rozwiązania.

Układanie zadań analogicznych do danych z wykorzystaniem tych samych liczb lub działań.

Układanie zadań analogicznych do zadania, inaczej mówiąc, przekształcanie zadania, dotyczy zmiany treści zadania bez zmiany liczb i sposobu rozwiązania. Na przykład uczniowie rozwiązują na lekcji zadanie:

Na talerzu leżało 6 jabłek i 3 gruszki. Ile owoców leżało na talerzu?

Podczas rozwiązywania zadania ustalono, że w zadaniu dane są liczby 6 (jabłka) i 3 (gruszki), natomiast aby odpowiedzieć na pytanie, należy wykonać dodawanie: 6 + 3 = .

W analogiczny sposób można rozwiązać wiele zadań. Uczeń powinien dobrze to zrozumieć, dlatego proponujemy ułożenie zadań z tymi samymi danymi – liczbami i o tym samym sposobie rozwiązania – działaniem 6 + 3 =. Można, zwłaszcza w początkowej fazie kształtowania umiejętności, podpowiedzieć uczniom tematykę, której mogą dotyczyć nowe zadania, np. Ułóżcie zadanie z tymi samymi liczbami, które można rozwiązać w taki sam sposób, ale o innej treści. Mogą to być zadania: o zbieraniu kasztanów, kupowaniu ołówków, mierzeniu długości desek, ważeniu owoców itp. Na przykład:

Janek zebrał 6 kasztanów, a Piotrek 3 kasztany. Ile kasztanów zebrali razem?

Ania kupiła 6 ołówków i 3 pisaki. Ile przyborów do pisania kupiła Ania?

Podobnie można układać nowe zadania, wykorzystując tylko liczby, np. porównując czego jest więcej lub mniej i o ile, bądź układając zadania z dowolnymi danymi i o dowolnej treści, ale takie, by można je było rozwiązać, korzystając z dodawania.

Dzieci posadziły w ogródku 5 bratków i 3 stokrotki. Ile kwiatków posadziły dzieci? Marek znalazł 7 grzybów, a Kamila 5. Ile grzybów znalazły dzieci?